HYMNUS IN HONOREM SANCTORUM DECEM ET OCTO MARTYRUM CAESARAUGUSTANORUM
Bis nouem noster populus sub uuo
martyrum seruat cineres sepulcro,
Caesaraugustam uocitamus urbem,
res cui tanta est.
Plena magnorum domus angelorum
non timet mundi fragilis ruinam
tot sinu gestans simul offerenda
munera Christo.
Cum deus dextram quatiens coruscam
nube subnixus ueniet rubente
gentibus iustam positurus aequo
pondere libram,
orbe de magno caput excitata
obuiam Christo properanter ibit
ciuitas quaeque pretiosa portans
dona canistris.
Afra Carthago tua promet ossa,
ore facundo Cypriane doctor,
Corduba Acisclum dabit et Zollum
tresque coronas.
Tu tribus gemmis diadema pulchrum
offeres Christo, genetrix piorum
Tarraco, intexit cui Fructuosus
sutile uinclum.
Nomen hoc gemmae strofio inligatae est,
emicant iuxta lapides gemelli
ardet et splendor parilis duorum
igne corusco.
Parua Felicis decus exhibebit
artubus sanctis locuples Gerunda,
nostra gestabit Calagurris ambos,
quos ueneramur.
Barchinon claro Cucufate freta
surget et Paulo speciosa Narbo,
teque, praepollens Arelas, habebit,
sancte Genesi.
Lusitanorum caput oppidorum
urbs adoratae cineres puellae
obuiam Christo raplens ad aram
porriget ipsam.
Sanguinem Iusti, cui Pastor hacrct,
ferculum duplex geminumque donum
ferre Conplutum gremio iuuabit
membra duorum.
Ingeret Tingis sua Cassianum,
festa Massylum monumenta regum,
qui cinis gentes domitas coegit.
ad iuga Christi.
Singulis paucae, tribus aut duobus,
forsan et quinis aliquae placebunt
testibus Christi prius hostiarum
pignere functae.
Tu decem sanctos reuehes et octo,
Caesaraugusta studiosa Christo,
uerticem flauis oleis reuincta,
pacis honore.
Sola in occursum numerosiores
martyrum turbas domino parasti,
sola praediues pietate multa
luce frueris.
Vix parens orbis populosa Poeni,
ipsa uix Roma in solio locata
te, decus nostrum, superare in isto
munere digna est.
Omnibus portis sacer inmolatus
sanguis exclusit genus inuidorum
daemonum et nigras pepulit tenebras
urbe piata.
Nullus umbrarum latet intus horror;
pulsa nam pestis populum refugit,
Christus in totis habitat plateis,
Christus ubique est.
Martyrum credas patriam coronis
debitam sacris, chorus unde surgens
tendit in caelum niueus togatae
nobilitatis.
Inde, Vincenti, tua palma nata est,
clerus hic tantum peperit triumfum,
hic sacerdotum domus infulata
Valeriorum.
Saeuus antiquis quotiens procellis
turbo uexatum tremefecit orbem,
tristior templum rabies in istud
intulit iras.
Nec furor quisquam sine laude nostrum
cessit aut clari uacuus cruoris,
martyrum semper numerus sub omni
grandine creuit.
Nonne, Vincenti, peregri necandus
martyr his tetris tenui notasti
sanguinis rore speciem futuri
morte propinqua?
Hoc colunt ciues, uelut ipsa membra
caespes includat suus et paterno
seruet amplectens tumulo beati
martyris ossa.
Noster est, quamuis procul hinc in urbe
passus ignota dederit sepulcri
gloriam uictor prope litus altae
forte Sagynti.
Noster et nostra puer in palestra
arte uirtutis fideique oliuo
unctus horrendum didicit domare
uiribus hostem.
Nouerat templo celebres in isto
octies partas deciesque palmas,
laureis doctus patriis eadem
laude cucurrit.
Hic et, Encrati, recubant tuarum
ossa uirtutum, quibus efferati
spiritum mundi, uiolenta uirgo,
dedecorasti.
Martyrum nulli remanente uita
contigit terris habitare nostris,
sola tu morti propriae superstes
uiuis in orbe.
Viuis ac poenae seriem retexis
carnis et caesae spolium retentans,
taetra quam sulcos habeant amaros
uulnera, narras.
Barbarus tortor latus omne carpsit,
sanguis inpensus, lacerata membra,
pectus abscisa patuit papilla
corde sub ipso.
Iam minus mortis pretium peractae est,
quae uenenatos abolens dolores
concitam membris tribuit quietem
fine soporo.
Cruda te longum tenuit cicatrix
et diu uenis dolor haesit ardens,
dum putrescentes tenuat medullas
tabidus umor.
Inuidus quamuis obitum supremum
persecutoris gladius negarit,
plena te, martyr, tamen ut peremptam
poena coronat.
Vidimus partem iecoris reuulsam
ungulis longe iacuisse pressis,
mors habet pallens aliquid tuorum
te quoque uiua.
Hunc nouum nostrae titulum fruendum
Caesaraugustae dedit ipse Christus,
iuge uiuentis domus ut dicata
martyris esset.
Ergo ter senis sacra candidatis
diues Optato simul et Luperco
perge conscriptum tibimet senatum
pangere psalmis!
Ede Successum, cane Martialem!
mors et Vrbani tibi concinatur,
Iuliam cantus resonet simulque
Quintilianum.
Publium pangat chorus et reuoluat,
quale Frontonis fuerit tropaeum,
quid bonus Felix tulerit, quid acer
Caecilianus,
quantus, Euoti, tua bells sanguis
tinxerit, quantus tua, Primitiue,
tum tuos uiuax recolat triumfos
laus, Apodemi.
Quattuor posthinc superest uirorum
nomen extolli renuente metro,
quos Saturninos memorat uocalos
prisca uetustas.
Carminis leges amor aureorum
nominum parui facit et loquendi
cura de sanctis uitiosa non est
nec rudis umquam.
Plenus est artis modus adnotatas
nominum formas recitare Christo,
quas tenet caeli liber explicandus
tempore iusto.
Octo tunc sanctos recolet decemque
angelus coram patre filioque
urbis unius regimen tenentes
iure sepulcri.
Quin ad antiquum numerum trahetur
ulna post poenae specimen puella
morsque Vincenti, cui sanguis hinc est
fons et honoris
[additis Gaio -- nee enim silendi --
teque, Crementi, quibus incruentum
ferre prouenit decus ex secundo
laudis agone.
Ambo confessi dominum steterunt
acriter contra fremitum latronum,
ambo gustarunt leuiter saporem
martyriorum].
Haec sub altari sita sempiterno
lapsibus nostris ueniam precatur
turba, quam seruat procerum creatrix
purpureorum.
Nos pio fletu, date, perluamus
marmorum sulcos, quibus est operta
spes, ut absoluam retinaculorum
uincla meorum.
Sterne te totam generosa sanctis
ciuitas mecum tumulis, deinde
mox resurgentes animas et artus
tota sequeris.
| Prudentius | Christian Latin | The Latin Library | The Classics Page |